ගාල්ල
මාතර ප්‍රධාන මාර්ගයේ ගාල්ල පසුකර මාතර දෙසට කිලෝමීටර 02 ක් යද්දී ගාල්ල
අධිවේගී පිවිසුම පසුකරන කොටම රූමස්සලට යා යුතු මාර්ගය වම්පසින් හමුවේ. ඒ
ඉදිරිපිට තියෙන්නේ ගාල්ල හොල්සිම් සිමෙන්ති කම්හල. 
ටිකක් බර සාර විදියට පාරක් ගැන එහේම කියලා පටන් ගත්තට මේ කියන්න යන්නේ ගාල්ල අවට බොහෝ දෙනා දන්න තැනක් වෙච්ච රූමස්සල ගැන !
මම හිතුවා රූමස්සල ගැන හැමෝටම දැනගන්නත් එක්කම තොරතුරු ටිකක් දාන්න... 
නිවාඩු පා‍ඩුවේ මුහුදේ එහේම නාලා ටිකක් ඇවිදලා දවසක් ගත කරන්න රූමස්සල හොද ස්ථානයක්... 
2003
දී රජය විසින් අභය භූමියක් ලෙස නම් කරන ලද මීටර 120 ක් උස කන්දක් වු
හෙක්ටයාර 170 රූමස්සල සතුව හෙක්ටයාර 20 ක රක්ෂිත වනාන්තරයකින් සමන්විතයි.
ඇතුල්වන විට දැකිය හැකි නාම පුවරුව හා ඒ ඉදිරිපිට ඇති හොල්සිම් සිමෙන්ති කම්හල
ගාල්ල
උනවටුනේ පිහිටි මේ රූමස්සල කඳු වැටියලොව කිසිදු පරිසර පද්ධතියක් හා සම කල
නොහැකි පරිසර සම්පතක් බවත් මෙයට වසර කෝටි ගණනකට පෙර පෘථිවිය මතට කඩා වැටුනු
උල්කාපාතයක් ලෙසත් ලොව ප්‍රකටවිද්වතෙකු වන ආචාර්ය ආතර් සී. ක්ලාක් මහතා
මෙම කඳු වැටිය හඳුන්වා ඇත.ලොවවැඩිම ගුරුත්වාකර්ශන බලයක් ඇති ප්‍රදේශය ලෙස
විද්‍යාඥයන් හඳුන්වන්නේ ද රූමස්සලයි. 
ඔහු 1956 දී ලංකාවට පැමිණි අවස්ථාවේ දී ඔහුගේ ප්‍රථම නිවස ඉදිකොට ගෙන ඇත්තේද උණවටුන ප්‍රදේශයේයි.
එහෙත් මේ කන්දේ ආරම්භය ගැන නම් ජනප්‍රවාදයේ නම් කතා බොහෝම වෙනස්ය.
එහි
ප්‍රසිද්ධම කතාව වන්නේ වාල්මිකී විසින් ලියන ලද රාමායනයේ සඳහන් පරිදි රාම
ගේසොහොයුරු ලක්‍ෂමනයන් රාම ගේ හී පහරකින් විපතට පත්වු අවස්ථාවේ ඔහුගේ
ජීවිතය බේරාගැනීම සඳහා එවකට සිට සෘෂිවරයෙක් හිමාල අඩවියෙන් ඖෂධ කිහිපයක්
ගෙන එන්නට හනුමන්ට නියම කර තිබු අතර සටන ගැන සිතමින් හිමාලය බලාගිය හනුමන්ට
ගෙන ඒමට කියු ඖෂධවල නම්, අතර මගදී අමතක වී තිබිණ. මේනිසා හිමාලයෙන්
කොටසක්ම උස්සා ගෙන ආ හනුමන්තාගේ ඇගිලි දෙකක් අතරින් ඒ ගෙනා ආ හිමාල කොටසින්
වැටුනු කොටස රූමස්සල බව පැවසේ.
එයින් වැටුනු අනිත් කොටස
එයින් වැටුනු අනිත් කොටස
“උනා වැටුණු ස්ථානය” දැන් උණවටුන බව වේ.
එම
කතාව සිහියට නගන්නටම ඉදි කරන ලද විශාල හනුමා ප්‍රතිමාවක් රූමස්සල කන්දේ
ඇති ජපන් බෞද්ධ විහාරයේ දක්නට ලැබේ. එහි දක්නට ඇත්තේ හනුමා නැමැති වානරයා
එක් අතකින් යගදාවක් ද අනෙක් අතින් කඳුවැටිය ද ගෙන සිටින අයුරු යි.
අනෙක් කතාව වන්නේ ඉන්දියාවේ සිට සීතා කුමරිය මෙරටට පැහැර ගෙන ආ රාවණා රජු, ඇය රූමස්සල කන්දේ පිහිටි ගල් ලෙනක සිර කර තබා ඇති අතර ඇය සොයමින් පැමිණි රාම රජු රාවණා රජු සමඟ යුධ කොට ඇයව බේරා ගෙන ඇත්තේ, රූමස්සලකන්දේ සීතා කුමරිය සිර කර තබා තිබූ ගල්ලෙන් දොරටුවෙහි වූ දැවැන්ත ගල්කුලක්ඔසවා විසිකර දැමීමෙනි. ඒ අනුව 'රාම ඉස්සූ ගල' යන අරුතෙන් 'රාමස්සූගල', 'රූමස්ගල' වී පසුව එය 'රූමස්සල' යනුවෙන් ව්‍යවහාරයට පැමිණි බව තවත් කතාවකි.
අතීතයේ මෙහි යෝගී සෘෂිවරුන් වාසය කළ බවටද මතයක් පවතී.
එහි
තිබෙන ජපන් සාම චෛත්‍ය විහාරයත් කාගේත් සිත් ඇද ගන්නා සුළු ස්ථානයක්.. එහි
චෛතය මලුව වෙත නැගී බැලු විට පෙනෙන දර්ශණය ඉතාම සිත් ගන්නා සුළුයි.
සවස 06 ට එහි බුදු මැදුරේ ජපන් සංස්කෘතිය අනුව බුදුන් වැදීම සිදුකරන අතර ඉන් පසුව විශාල බෙරයක්ද වාදනය කරනු ලබයි.එය ඇත්තටම සිත නිවන තැනක් !
හිමාලයේ දකින්නට ලැබෙන බෙහෙත්පැළැටි බොහොමයක් අදටත් රූමස්සල කඳු වැටියේ දකින්නට ලැබීම මෙම කඳුවැටියේ ඇති විශේෂත්වයයි.
කලාපයට,
වියලි කලාපයට මෙන්ම ශුෂ්කකලාපයට ද අයත් ශාක ප්‍රජාවන්ගේ නිවහනකි අතීතයේ
රුහුණු ඔසු උයන ලෙසින්ප්‍රකටව පැවති මෙහි 1991 වනවිට බෙහෙත් පැළැටි 150 ක්
පමණ තිබී ඇත. එයින්බෙහෙත් පැළැටි 141 ක්ම රූමස්සලට ආවේනිකව එහි ස්වාභාවිකවම
වැඩී තිබුනු ඒවාය. බක් මී, මිල්ල, අරළු, බුළු, වෙනිවැල්, කෝන්තාලම් ආදිය
මෙහිඇති දුර්ලභ බෙහෙත් පැළැටි කිහිපයකි.
ලෙඩ රෝග 108 කට ප්‍රත්‍යක්ෂ ගුණ ලබාදෙන ගොපලු ගුලිය නැමැති වටිනා ඖෂධයේ ප්‍රධාන ලෙස යොදාගන්නේකෝන්තාලම් ගසේ ගෙඩියයි. කෝන්තාලම් ගස් දෙකක් අදටත් උණවටුන වැල්ලේ දේවාලභූමියේ දැකිය හැකිය. මෙහි තිබුනු බෙහෙත් පැළැටි බොහොමයක් වඳවී ඇති අතර. සුඳු හඳුන්, යක් කපු, ගම්මාලු, ඇත්දෙමට, බුලු, හල්, දුම්මැල්ල, කලු බෝවිටියා එවැනි වදවී ගිය බෙහෙත් පැළෑටි සමහරකි.
ලෙඩ රෝග 108 කට ප්‍රත්‍යක්ෂ ගුණ ලබාදෙන ගොපලු ගුලිය නැමැති වටිනා ඖෂධයේ ප්‍රධාන ලෙස යොදාගන්නේකෝන්තාලම් ගසේ ගෙඩියයි. කෝන්තාලම් ගස් දෙකක් අදටත් උණවටුන වැල්ලේ දේවාලභූමියේ දැකිය හැකිය. මෙහි තිබුනු බෙහෙත් පැළැටි බොහොමයක් වඳවී ඇති අතර. සුඳු හඳුන්, යක් කපු, ගම්මාලු, ඇත්දෙමට, බුලු, හල්, දුම්මැල්ල, කලු බෝවිටියා එවැනි වදවී ගිය බෙහෙත් පැළෑටි සමහරකි.
මෙම කඳුවැටියේ පක්ෂි විශේෂ 72 ක් වාසය කරන ලද බව සොයා ගෙනතිබේ. එලෙසම මෙහි ජීවත් වෙනවායි සලකන සමනල වර්ග ගණන 84 කි.
රූමස්සල
කඳුවැටිය පාමුල කිලෝමීටරයක් තරම් දුරට විහිදෙන බොනවිස්ටා කොරල් පරය දැක ගත
හැකිය. 1796 දී පෘතුගීසී ජාතික විලියම් කාර්මයිකල් ගිබ්සන් විසින්
පෘතුගිසි බසින් බොනවිස්ටාව ලෙස නම් කල මෙහි සිංහල තේරුම “ සොදුරු දසුන”
යන්නයි. 
මෙය ලංකාවේ ඇති විශිෂ්ටතම ගණයේ කොරල් පරයක් ලෙස සමුද්‍රජීවී විද්‍යාඥයින් හඳුනාගෙන ඇත. 71% ක් සජීවී කොරල් පරයක් වන මෙහි ඝන අඩි 30කට වැඩි කොරල් පර35 ක් ඇති බව සොයාගෙන ඇත. හික්කඩුව කොරල් පරයේ සජීවි බව 39% කි. මෙයින් මසුන් 491 ක් සොයා ගෙන ඇති අතර දුර්ලභ ගණයේ මත්ස්‍යයෝ 320 ක් වෙන බව සඳහන් වේ. එලෙසම ලොව වඳවී යාමට මුහුණ පා ඇති මත්ස්‍ය වර්ග 72 කින් 36 ක්ම මෙහිදී සොයාගත හැකිය.
මෙවැනි කොරල් පර දැකිය හැකි වන්නේ නිරක්ෂයේ සිට අංශක 30 බැගින් උතුරු හා දකුණු දිශාවන්ට ඇති සීමිත ප්‍රදේශයක් තුළ පමණක් මීටර 50 දක්වා ගැඹුරු ඇති හිරු එළිය වැටෙන ප්‍රදේශවල පමණක් බව පැවසේ. වෙරළ කලාපයේ උෂ්ණත්වය ද මීට රුකුලක් බව පැවසේ.
මෙය ලංකාවේ ඇති විශිෂ්ටතම ගණයේ කොරල් පරයක් ලෙස සමුද්‍රජීවී විද්‍යාඥයින් හඳුනාගෙන ඇත. 71% ක් සජීවී කොරල් පරයක් වන මෙහි ඝන අඩි 30කට වැඩි කොරල් පර35 ක් ඇති බව සොයාගෙන ඇත. හික්කඩුව කොරල් පරයේ සජීවි බව 39% කි. මෙයින් මසුන් 491 ක් සොයා ගෙන ඇති අතර දුර්ලභ ගණයේ මත්ස්‍යයෝ 320 ක් වෙන බව සඳහන් වේ. එලෙසම ලොව වඳවී යාමට මුහුණ පා ඇති මත්ස්‍ය වර්ග 72 කින් 36 ක්ම මෙහිදී සොයාගත හැකිය.
මෙවැනි කොරල් පර දැකිය හැකි වන්නේ නිරක්ෂයේ සිට අංශක 30 බැගින් උතුරු හා දකුණු දිශාවන්ට ඇති සීමිත ප්‍රදේශයක් තුළ පමණක් මීටර 50 දක්වා ගැඹුරු ඇති හිරු එළිය වැටෙන ප්‍රදේශවල පමණක් බව පැවසේ. වෙරළ කලාපයේ උෂ්ණත්වය ද මීට රුකුලක් බව පැවසේ.
රූමස්සල
ප්‍රධාන පාර දිගේ බොහෝ දුරක් ඇවිද යන අතරේ දකුණු පැත්තේ ඇති අතුරු පාරකින්
කැලය මැදින් මේ සුන්දර වෙරළ තීරයට යන්නට පුළුවන්...
සුදු වැල්ල කියලා තමා එතන හදුන්වන්නේ!
පසුගිය
දවසක බ්ලොග් ලියන අපි හැමෝගෙම සුහද හමුවක් පැවත්වුනු මේ රූමස්සල ගැනත් මා
සඳහන් කල වෙරළතීරය ගැනත් මේ ලිපිය කියවන ලියන හැමෝම වගේම ඊට සහභාගී වුන
හැමෝටමත් මතක ඇති. “චාමිකයත් එතනට සෙට් වුනානේ!”
පෘතුගීසී ජාතික විලියම් කාර්මයිකල් ගිබ්සන් ගේ බිරිඳ විසින් රූමස්වල පාඨශාලාවක් ඉදිකල අතර වර්තමානයේ එය බොනවිස්ටා පාසල ලෙස හදුන්වන අතර අප රටේ බිහිවු මාර්ටින් වික්‍රමසිංහයන්, මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතානයන් මුලීක අධ්‍යාපනය ලබා තිබුනේ එතැනිනි.
ඇය
විසින්ම මුලින්ම ඉදිකරන ලද ගොඩනැගිල්ල අද පාසලේ විදුහලපති තුමාගේ
කාර්යාලය බවට පත්ව ඇත. ඊට අමතරව බොනවිස්ටා කනිෂ්ඨ පාසලක්ද දැන් පිහිටවා ඇත.
ලෝක යුද සමයේ බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා විසින් සතුරු නැව් ගල්පරවලහප්පා විනාශ කිරීමට ව්‍යාජ පහන් කණුවක්ද රූමස්සල පිහිටුවා ඇත.
වසර 1875 දීලන්දේසින් ඉදිකල මෙය බර්ටන් කණුව ලෙස නම් කර ඇත.ඒ එය ඉදිකල ඩබ්.බර්ටන් නම් පුද්ගලයා වෙනුවෙන් විය හැකිය.
පසුව බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෝ එය තවත් වැඩිදියුනු කළහ. මෙම ව්‍යාජ පහන්කණුවෙන් නිකුත් කල ආලෝක ධාරා ඔස්සේ පැමිණෙන සතුරු නාවික යාත්‍රා බොහොමයක් ඒඅවට මුහුදේ ඇති ගල්පර වල හැපී මුහුදුබත් කිරීමට මෙය නිර්මාණය කරන්නට ඇති බව සඳහන් වේ.
එහි දැන් පහනක් නොදැල්වුවත් එම කණුව මුහුදට හොදින් පෙනෙන බව මුහුදු යන
ධීවරයන් පවසයි. සාම චෛතය වෙත එන අතරමගින් හැරි ගිය කිලෝමීටරයකට වැඩි දුරක්
ගිය විට මේ පැරණි පහන් කනුව දකින්නට පුළුවන්!
තවත් නරඹන්නට තියෙන තැනක් තමා මේ!! 
ප‍්‍රදීපා
ධර්මදාස ගායන ශිල්පිනිය ගේ ‘සත්‍යංගනා’ සංයුක්ත තැටියේ ඇතුළත්කන්දක්
රුවැති ළඳක ලෙස රූපයකට නඟා පමිත ආර්. ලියනගේ ලියුමේ රූමස්සල කදුවැටිය
ගැනයි. ගීතයේ පද නම් මෙතන තියෙනවා!! අහන්න ඕන කියලා හිතෙනවනම්
“ගිරා නිලට පෙම් බඳිනා
සිහිලැල් පණනල වඩනා
අමයුරු සුව ඔසු රකිනා
රූමස්සල රුවැත්තියේ
සිහිලැල් පණනල වඩනා
අමයුරු සුව ඔසු රකිනා
රූමස්සල රුවැත්තියේ
ගාලු කොටු පවුර නැඟ එන
ලවණ පිරි කඳුළු සුළඟට
හැමදාමත් ළෙන්ගතු වන
රූමස්සල රුවැත්තියේ
ලවණ පිරි කඳුළු සුළඟට
හැමදාමත් ළෙන්ගතු වන
රූමස්සල රුවැත්තියේ
ගිං ගඟටත් කිරි එරවන
සිංහරාජ මෑණියන්ට
කවදාවත් වින නො කටින
රූමස්සල රුවැත්තියේ
සිංහරාජ මෑණියන්ට
කවදාවත් වින නො කටින
රූමස්සල රුවැත්තියේ
නිස්කලංක
පරිසරයක් තිබෙනරූමස්සල පරිසර පද්ධතිය මෙතෙක් තිබූසුන්දරත්වය දැන් කෙමෙන්
කෙමෙන් විනාශයට යන්නේ එහි සිදුකරන ඉදිකිරීම් නිසාත් වන විනාශයත් නිසායි. 
සමහරක්
ජයාරෑප “චාමිකයා” ගත්තේ ජංගම දුරකතන කැමරාවකින්.. අනික ගොඩාක් හවස්
වෙලා... ඒවායේ යම් යම් ඇපැහැදිලි තැන් තියෙන්න පුළුවන්... තොරතුරු පොත
පතින් වගේම අන්තර්ජාලයෙනුත් උපුටා ගත්තා!
පින්තූර ගන්න සහාය වෙච්ච “චාමිකයගේ” මිතුරු අරුණ අයියාටත් විශේෂ ස්තුතියක් පුද කරනවා!! 
කියවපු ඔයාලගේ අදහසත් ඉදිරිපත් කරන්න කියලත් ඉල්ලා හිටිනවා...
ආ.. අනික ඉතින් ඔබත් ගාල්ල පැත්තට එහේම ඇවිත් යනවනම් රූමස්සල බලන්නත් අමතක කරන්න එපා හරිය!....
